Bạn muốn cải thiện kỹ năng giao tiếp tiếng Anh một cách hiệu quả? Hãy tìm hiểu phương pháp Shadowing! Kỹ thuật này được xây dựng dựa trên nghiên cứu về tâm lý ngôn ngữ, không chỉ giúp học viên phát triển khả năng nói mà còn mang lại sự hứng thú cho quá trình học.
Trong bài viết này, bạn sẽ được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết để áp dụng Shadowing trong quá trình luyện thi IELTS Speaking tại nhà. Phương pháp này còn được biết đến dưới cái tên kỹ thuật nhại lại (Shadowing Technique), đã xuất hiện lần đầu tiên vào cuối những năm 1950, được tiên phong bởi Ludmilla Andreevna Chistovich trong nghiên cứu về nhận thức ngôn ngữ và ngọng nói.
Ý tưởng cơ bản của Shadowing là lặp lại ngay lập tức những gì bạn nghe (thường sử dụng tai nghe để tránh sự nhiễu từ âm thanh và tiếng ồn).
Giới thiệu về phương pháp Shadowing
Phương pháp Shadowing là một kỹ thuật rèn luyện ngôn ngữ trong đó thời gian phản ứng từ khi nghe đến khi phát âm có thể rất ngắn, thậm chí chỉ khoảng 150 mili giây. Khi lặp lại những gì đã nghe, bạn cũng đồng thời phân tích cú pháp và ngữ nghĩa của các từ đó. Điều này đòi hỏi họ không chỉ đơn thuần là lặp lại, mà còn phải xử lý thông tin và bắt chước cách diễn đạt.
>> Bảo Anh đạt 8 0 IELTS ngay lần đầu như thế nào?
Quá trình học tiếng Anh bằng phương pháp Shadowing bao gồm các bước sau:
- Bước 1: Chọn tài liệu nghe phù hợp (như podcast, video, hoặc đoạn hội thoại).
- Bước 2: Thực hiện kỹ thuật Shadowing: nghe tài liệu đồng thời lặp lại và bắt chước nội dung nghe được, cố gắng giảm thiểu thời gian phản ứng và phát âm một cách rõ ràng.
- Bước 3: Người hướng dẫn/người giảng dạy nghe và đánh giá kết quả của học viên.
- Bước 4: Học viên cải thiện và sửa lỗi dựa trên phản hồi của người hướng dẫn, sau đó tiếp tục lặp lại quá trình.
Cách tiếp cận này giống như quá trình học ngôn ngữ của trẻ em khi chúng bắt đầu phát triển khả năng ngôn ngữ. Trong một môi trường giao tiếp, trẻ thường tiếp xúc với ngôn ngữ mẹ đẻ và sau đó bắt chước để phát triển khả năng nói của mình. Bằng cách bắt chước và lặp lại, người lớn cũng có thể sử dụng phương pháp này để học một ngôn ngữ mới.
Hướng dẫn luyện IELTS Speaking theo phương pháp Shadowing
Các bước cơ bản của phương pháp shadowing đã được trình bày ở phần trước, nhưng một số bước cần được giải thích chi tiết hơn và một số bước có thể được tùy chỉnh để phù hợp với quá trình tự luyện thi IELTS tại nhà của mỗi bạn. Do đó, phần này sẽ đi sâu vào phương pháp luyện nói tiếng Anh bằng shadowing, giúp bạn dễ dàng áp dụng.
Bước 1: Chọn tư liệu nghe
Trong phương pháp shadowing, việc chọn tư liệu nghe để bạn nhại theo là rất quan trọng. Để lựa chọn được nguồn tư liệu phù hợp, cần xem xét nhiều yếu tố ảnh hưởng đến độ khó của bài nói. Các yếu tố đó bao gồm:
Độ dài của bài nói (Length)
Độ dài của bài nói ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tiếp nhận thông tin của người học. Bài nói càng dài, lượng thông tin cần xử lý càng lớn, đòi hỏi não bộ phải hoạt động nhiều hơn.
Tốc độ của bài nói (Speed)
Tốc độ nói ảnh hưởng đến số lượng từ bạn có thể nghe được mỗi phút, phụ thuộc vào trình độ ngôn ngữ và sự quen thuộc với chủ đề. Với người mới học, tốc độ nói nhanh có thể làm giảm khả năng nghe hiểu do họ chưa kịp phát triển phản xạ nghe-hiểu.
Độ khó của từ vựng (Difficulty of words used)
Độ khó của từ vựng ảnh hưởng đến khả năng nghe hiểu và tốc độ nói khi nhại lại. Nếu bài nói chứa nhiều từ quen thuộc, bạn sẽ dễ hiểu và nhại lại thông tin hơn. Ngược lại, nếu có nhiều từ chuyên ngành ít gặp, bạn có thể chỉ lặp lại mà không hiểu rõ nội dung.
Trọng âm và ngữ điệu (Stress and Intonation)
Trọng âm và ngữ điệu là những yếu tố khó bắt chước nhất khi lặp lại thông tin đã nghe. Do hệ thống trọng âm và ngữ điệu của ngôn ngữ mẹ đẻ đã ăn sâu trong não bộ, việc điều chỉnh để phù hợp với ngoại ngữ là không dễ dàng.
Do đó, khi chọn bài nói để luyện tập shadowing, bạn nên chọn những bài đáp ứng các tiêu chí sau:
- Độ dài vừa phải, ban đầu không nên dài quá 2-3 phút.
- Video/audio có transcript để bạn dễ theo kịp.
- Nên chọn video do người bản xứ nói như phim, chương trình thực tế, bài diễn thuyết.
- Chủ đề nên quen thuộc với người học, tránh chủ đề phức tạp và nhiều từ chuyên ngành.
Bước 2: Nghiên cứu transcript
Trước khi bắt đầu học và luyện thi ielts speaking bằng phương pháp nói nhại, bạn cần chuẩn bị kỹ lưỡng bằng cách nghiên cứu transcript – bản ghi lại nội dung nói trong video/audio. Bước này giúp bạn hiểu rõ các từ và cách diễn đạt mới trong bài. Nhiệm vụ là tra từ điển, ghi chép và ghi nhớ những từ hoặc cách diễn đạt mới. Hiểu càng rõ nội dung, quá trình nghe và lặp lại sẽ càng dễ dàng hơn.
Bước 3: Nghe trước một số lần
Đây là bước khởi động trước khi thực hiện shadowing, giúp bạn quen với âm điệu, phong cách và cách nhấn nhá của người nói. Việc nghe nhiều lần sẽ giúp bạn giảm bớt cảm giác lạ lẫm và dễ dàng theo kịp tốc độ của người bản ngữ.
Bước 4: Nói nhại (Shadowing)
Đây là bước thực hiện shadowing. Ban đầu, bạn nên nhìn vào phụ đề hoặc transcript của video. Khi người nói trong video phát biểu, bạn hãy quan sát phụ đề và nói theo. Cần cố gắng điều chỉnh âm lượng to, rõ ràng và bắt chước giống nhất có thể. Đeo tai nghe và mở máy ghi âm để thu lại phần nói nhại của mình nhằm đánh giá sau này.
Bước 5: Đánh giá
Sau khi thực hiện shadowing, bạn hãy mở lại phần ghi âm và so sánh với người nói. Chú ý đến phát âm, nối âm, âm đuôi, trọng âm và ngữ điệu.
Bước 6: Điều chỉnh
Sau khi đối chiếu với bản gốc, nếu phát hiện sự khác biệt trong cách phát âm, bạn cần ghi lại và luyện tập cho đến khi tự tin rằng mình đã nói giống người bản ngữ. Có thể nhờ người khác nghe và đánh giá xem phần nói của mình đã tự nhiên và trôi chảy chưa.
Thực tế, phương pháp Shadowing được rất nhiều người sử dụng để học ngoại ngữ và đã được tích hợp vào chương trình giảng dạy ngoại ngữ tại nhiều quốc gia, chẳng hạn như Nhật Bản. Giống như bất kỳ phương pháp học tập nào, Shadowing có cả ưu điểm và thách thức đối với người học. Tuy nhiên, với tính kỷ luật và sự kiên trì, bạn có thể tận dụng tối đa phương pháp này và đạt được những tiến bộ đáng kể trong kỹ năng giao tiếp tiếng Anh.